Burke

(1729-1797)

Gelişmiş bir toplumda gelenek, kuşaklar boyu birikerek gelen bilgeliği ve deneyimi cisimleştirdiğinden, eylemlere kılavuzluk etmek bakımından her hangi bir kişinin görüşlerinden çok daha güvenilirdir.

Burke’un görüşüne göre, gelişmiş bir toplum, tek bir insan aklının tümüyle kapsayamayacağı kadar büyük ve karmaşıktır. Hepsi de geçerlikle başa çıkmaya çalışmış bireylerin ve grupların sayısız inisiyatifi ve örgütlenmesiyle kuşaklar içerisinde meydana gelmiştir. Ne kuramsal olarak ne de uygulamada herhangi siyasi bir düşünür ya da küçük bir siyasi önder grubu, gelişmiş bir toplumu bir kalemde silebilir ve yerine uygun bir toplumu koyabilir. (Fransız Devrimcilerin yapmaya çalıştığı şeye Burke’un temel itirazı buydu). Burke göre, kabul edilebilir ve gerçeklikle uyumlu tek siyasi değişim tarzı, devrimci değil, organiktir. Her kuşak kendini toplum varlıklarının sahibi olarak görmemeli, aksine o varlıkların üzerine titremelidir. Onlar geçmişten kalan bir hazinedir. Onları sonraki kuşaklara aktarmak, mümkünse çoğaltmak, ama kesinlikle tüketmemek her kuşağın görevidir. Somut ve belirli sorunları tedricen ve yasalara uygun bir tarzda çözmekten yana olan Burke, dönemin liberal ve tutucu aristokrasisiyle olduğu kadar halk kitlelerinin taşkınlıklarıyla ve saray entrikalarıyla da mücadele etmiş, dönemindeki İngiliz siyasi hayatının istikrar kazanmasında önemli rol oynamıştır.