Sokrates

Felsefeye niteliğini veren temel kavramların sorgulanmasını başlatan ve bilincin, ahlaki varlığın bulunduğu yer olarak ruhtan bahseden ilk kişidir. Kullandığı felsefi yöntem uyarınca önce insanların bilgisizliğini göstermeye daha sonra da özelikle Sofistlerin etkisiyle insanların zihinlerinde oluşan temelsiz sanıları ayıklamaya çalışmıştır.

Yöntem olarak önce “Sokratik Alay” denilen metotla karşısındaki kişinin bilgisizliğini ortaya koyup daha sonra “Doğurtmacılık” denilen yöntemle doğruyu karşısındaki kişiye söyletir. Tek bildiğim hiçbirşey bilmediğimdir” diyen filozofun bu yönteminde öne çıkan şey doğru sorulardır.

Fakat özellikle bu yöntemi sonucu siyasi bakımdan güçlü  insanları rahatsız etmiş ve en sonunda “dinsizlik, yeni tanrılar icat etmek ve bu yolla gençleri baştan çıkarmak” gibi suçlamalarla ölüme mahkum edilmiştir. Mahkemede suçunu kabul etmesi ve küçük bir para cezası ya da sürgünü önermesi durumunda ölümden kurtulabilecekti fakat o inandığı ilkeler adına verilen cezayı kabul eder ve af dilemez. Çünkü kendisinden istenilen tavırla temsil ettiği ilkeleri yadsımak onun için gerçek ölüm anlamını taşıyordu.

Doğruluktan ayrılmayan bir insana uzun vadede gerçek bir zarar verilemez. Ruhun temiz kalması koşuluyla insanın başına gelen talihsizlikler görece önemsiz şeylerdir. Kişinin uğrayacağı gerçek felaket ruhun çürümesidir. Bunun içindir ki adaletsizliğe katlanmak adaletsiz bir iş yapmaktan çok daha az zarar verir insana. Adaletsizliğin kurbanına değil, adaletsizliği yapana acımamız gerekir.

Sokrates’in bir başka temel inancı, kimsenin gerçekten bilerek yanlış yapmayacağıydı. O şeyi yapmanın yanlış olduğunu gerçekten tam anlamıyla anlarsan, o zaman yapmazsın.

Tanrılara, yasalara ya da herhangi bir başka yetkeye değil, kişinin kendine karşı ödevi olarak kişisel doğruluğun her şeyden önce geldiğini öğreten ilk filozoftu.

Sokrates’le yakın bir ilişki içerisinde olan öğrencileri, ölümünden sonra , onun görüşlerini kendilerince yorumlayıp, düşünce sistemleri ve okullar kurdular. Bu sistemlerden en önemlisi hiç kuşku yok ki, en önemli öğrencisi olan, düşünce tarihinin tanıdığı ilk büyük sistemi kurmuş olan Platon’dur.

Sokrates’in etkisiyle kurulmuş olan diğer felsefe okulları, Küçük Sokratik Okullar olarak bilinir. Bu okullar dört tanedir :

1. Elis-Eretriya Okulu
2. Megara Okulu
3. Kyrene Okulu
4. Kinikler Okulu

Tüm okulların kuruluşu M.Ö. 4.yy.a tarihlenmiştir.

Sitemizde bulunan Sokrates ile ilgili makaleler:

Sokrates’in Savunması – Platon

Sokrates’in Üçlü Filtre Testi

Sokrates’ten Ölüme Beş Kala Beş Öğreti

Kütüphanemizde Bulunan İlgili Kitaplar:

• Sokrates Yeşil Sahalarda – Mathias Roux
• Sokrates’ten Anılar – Ksenophon
• Sokrates’ten Önce Felsefe I – Wilhelm Capelle
• Sokrates’ten Önce Felsefe II – Wilhelm Capelle
• Devlet – Platon

Kütüphanemiz : https://aktiffelsefebursa.org/giordano-bruno-kutuphanesi/